JASPER BOKS
'Vorig jaar juni ging de telefoon. Ranomi. Toen wist ik hoe laat het was'
Sportjournalist Jasper Boks (1974) leverde deze maand met Ranomi - gewonnen, gestreden en bovengekomen zijn derde biografie af. De zwemkampioene kondigde in een interview zelfs al aan met een nieuw boek over mentale gezondheid onder jongeren te komen. Zes vragen over dit boek aan Boks, hoofdredacteur van HELDEN.
Kromowidjojo zei onlangs in het radioprogramma De Perstribune dat ze in de loop der tijd heel veel aanbiedingen voor een biografie heeft gekregen van kandidaat-auteurs. Hoe zijn jullie tot elkaar gekomen?
Boks: "Voor Sportweek sprak ik Ranomi voor het eerst toen ze vijftien was en meedeed aan de EK in Boedapest in 2006. Daarna kwamen we elkaar geregeld tegen. Na Sportweek voor NUsport en vervolgens bij Helden. Jaren terug gaf ze tussen neus en lippen door – ik meen dat het tijdens een interview voor Helden was samen met haar man Ferry Weertman die net olympisch goud in Rio had gewonnen - al een keer aan dat er op een dag een biografie zou komen en of ze mij tegen die tijd mocht bellen. Vorig jaar juni ging de telefoon. ‘Ranomi Kromowidjojo’ zag ik op het display en toen wist ik meteen hoe laat het was."
Ranomi Kromowidjojo en Jasper Boks bij de boekpresentatie. Foto: Joy Hansson.
Hoe zijn jullie te werk gegaan en hoe was het om met haar te werken? En dat boek over mentale gezondheid, ben je daar ook bij betrokken?
"Ranomi wist heel goed wat ze wilde toen we de eerste keer met elkaar om de tafel om het over de invulling van het boek te hebben. Al snel bleek dat er af en toe wat ‘gaten’ in haar herinneringen zaten, waardoor we besloten veelal samen langs mensen te gaan die een belangrijke rol in haar zwemcarrière en leven hebben gespeeld. Van Jacco Verhaeren tot Marcel Wouda. Van Femke Heemskerk tot Inge Dekker. Van Pieter van den Hoogenband tot Ferry Weertman. Van haar ouders tot haar mentale begeleider. Er was absoluut geen strijd wat de inhoud betreft. Alles mocht worden benoemd, daar deed Ranomi niet moeilijk over. Ze ging niet met een rode pen door de teksten heen die ik haar stuurde. Wat betreft het boek over mentale gezondheid; daar ben ik niet bij betrokken. Met Helden heb ik de komende tijd m’n handen ook weer behoorlijk vol, dus wellicht gaat binnenkort bij een collega de telefoon."
De cover van het boek over Ranomi Kromowidjojo, geschreven door Jasper Boks.
Er is veel publiciteit geweest rond de verschijning van dit boek op 11 juni. Heb je niet het idee dat alles in de (voor)publiciteit al is weggegeven?
"Nee, dat denk ik niet. Over de meest interessante periode, die tussen 2012 en 2016, is het bijna niet gegaan in de publicaties. Vooral over de rol die Joop Alberda, destijds technisch directeur van de KNZB, heeft gespeeld in die periode is het niet veel gegaan. Dat is namelijk niet heel makkelijk en kort uit te leggen, daar moet je toch echt het boek voor lezen. Ranomi is heel open over de chaos die er toen was in en rond het zwembad en dat het absoluut invloed had op haar presteren tijdens de Spelen in Rio in 2016, waar ze als titelverdediger op de 50 en 100 meter vrije slag op het startblok stapte."
Je hebt eerder de levensloop beschreven van Raymond van Barneveld en Edith Bosch en nu dus van Ranomi Kromowidjojo. Is er ergens een gemene deler te vinden tussen deze drie totaal verschillende topsporters?
"Tussen de verhalen van Edith Bosch en Ranomi zijn er zeker overeenkomsten. Allebei keihard voor zichzelf, allebei de weg een beetje kwijtgeraakt en zich weer moeten hervinden. Raymond van Barneveld is wat dat betreft een ander verhaal. Hem volgde ik in zijn laatste jaar als darter – voordat hij een comeback maakte – en dat was een en al kommer en kwel. Dat was het verhaal van iemand die dolgraag de tijd terug zou willen draaien, die maar niet kon genieten van zijn prestaties en zichzelf. Als er dan een gemene deler is, dan is dat de zoektocht naar jezelf. Waar Edith en Ranomi daar tijdens hun sportloopbaan al werk van maakten, is Raymond nog altijd op zoek."
Heb je Kromowidjojo iets kunnen ontfutselen over haar verstandhouding met de media of met individuele sportjournalisten?
"Uiteraard heb ik haar daar ook naar gevraagd. Met elke journalist had ze een goede verstandhouding. Ze vertelde wel dat een verhaal van Luuk Blijboom in De Telegraaf haar pijn had gedaan. Dat lag niet aan Luuk, vertelde ze er meteen bij, maar eerder aan haar coach Patrick Pearson. Hij was iets te loslippig geweest, waardoor ze dingen over zichzelf teruglas in de krant waarvan ze dacht dat het iets was dat tussen coach en sporter zou blijven. Dat ging over haar gewicht in aanloop naar de Spelen in Rio en komt ook terug in het boek. ‘Ik was toen niet blij, maar boos op Luuk was ik niet: hij had z’n werk gewoon goed gedaan,’ zei Ranomi daar lachend over."
Er verschijnen aan de lopende band boeken met levensverhalen van sportmensen. Heb je een idee wiens levensloop ten onrechte nog niet beschreven is of wiens levensverhaal je graag zou optekenen?
"De eerste die mij te binnen schiet is Sven Kramer. Wie het ook schrijft; ik zou het graag willen lezen."
Titel: RANOMI - gewonnen, gestreden en bovengekomen
Auteur: Jasper Boks
Uitgever: Ambo Anthos, 328 bladzijden, prijs €23,99