Parijs, het paralympisch paradijs? Nog niet
Maandagochtend, half 11. Ik zet de tv aan en val midden in de reportage op NPO 1 over de Parijse paratriathlon, gewonnen door de Nederlander Jetze Plat, een grootheid in de wereld van handbikers en rolstoelracers. Zijn schoudergordel behoort tot de indrukwekkendste die ik ken uit de Nederlandse topsport.
Zaterdagochtend, we hadden net de koffie op, was het ook al raak. Bleek het paralympische verspringen voor vrouwen met een of twee blades (T44) door de NOS gebracht te worden. Het commentaar was van atletiekspecialist Leon Haan, de stem van de Bol en Hassan-erupties tijdens de Olympische Spelen. Het was spectaculair om naar te kijken. Fleur Jong, een koningin in de beheersing van haar twee springveren, werd de kampioene, met dik zesenhalve meter. Marlène van Gansewinkel oogstte zilver.
De NOS-sportredactie, onder leiding van de eminent debuterende Eline de Zeeuw, doet er deze weken veel aan om een serieuze coverage van deze Paralympische Spelen (4.400 deelnemers) te verzorgen. Er zijn verslaggevers, veel ook van de sportredactie, die de bijzondere parasporters (vinden ze zelf niet, hoor) voor het daglicht brengen. Er zijn directe reportages, streams, websites en een serieus avondprogramma, Para Parijs, met samenvattingen en liefst vier analisten met verstand van zaken.
John Volkers, voorzitter NSP
Lang werd er in Hilversum neergekeken op de Paralympische Spelen. Ria Bremer bracht vijf minuten parasport in Vinger aan de Pols. In 2004 kregen we Met Een Been In De Finale van BNN, met Sophie Hilbrand en Patrick Lodiers als presentatoren. Bettine Vriesekoop was de deskundige. Maker NTVF was met dertig man uitgerukt, maar miste het eerste goud, dat van wheeler Kenny van Weeghel.
Nadien begon de NOS, in navolging van BBC, Channel 4 en de Duitse zenders, langzaam meer aandacht te besteden aan de gehandicaptensport, ook wel sporters met een beperking. De deur ging traag open. Van dichtbij maakte ik mee hoezeer de bestuurders, de sporters en de coaches van het NPC (eigenlijk NOC*NSF) smeekten om meer aandacht aan hun takken van sport te besteden. Zij wensen voor vol te worden aangezien. Die strijd is nog lang niet gestreden.
Lang was de mening van Mart Smeets richtinggevend bij de NOS. Hij debatteerde ooit met Erica Terpstra, toen voorzitter van NOC*NSF, over de parasport die volgens hem geen plaats op tv verdiende. Valide sport, dat was het. Invalide, geen plekkie voor.
In 2016 blogde ik dit nog, na een gesprek met anchor Herman van der Zandt (in paralympische Rio): ‘Ooit waren er in talkshows zware discussies te zien tussen voorstander Erica Terpstra (NOC*NSF) en tegenstander Mart Smeets (NOS). Diens argument was kortweg: dit is geen topsport. Van der Zandt: “En dan mag jij raden van wie ik deze week een enthousiast mailtje ontving met lof over ons zo leuke programma. Inderdaad: de Mart.”
Maandagochtend snel de krant opengeslagen wat Smeets, als columnist van Noord-Hollands Dagblad, er nu van vindt. Zijn standpunt, bijgestuurd, is ongeveer hetzelfde. Na het compliment aan anchor De Zeeuw: ‘De Paralympics? Ja, ik weet het; velen vinden het een beetje eng om naar te kijken: zwemmen zonder armen, blind verspringen, rugby in wagentjes … het is niet de sportwereld die de valide mens kent. Die valide wereld is gewend aan volmaakte helden, maar ik heb allang geleerd dat de invalide sportwereld net zo hard werkt, net zo goed traint, net zoveel (of meer) tijd en inspanning in zichzelf steekt als die valide wereld. (..) Ja, het is vaak of je in een ijskoud bad stapt als je begint te kijken, maar probeer het maar eens. De emoties schuren langs je ziel, je ziet tevredenheid, blijheid en ook soms diepe teleurstellng.’
Kortom: de Mart is om. Dat geldt nog niet voor de totale sportjournalistiek. Van 2000 tot en met 2021 heb ik er namens de Volkskrant heel veel aan gedaan, aandacht gegeven, na vermoeiende Olympische Spelen twee weken later toch weer de perskaart om de nek gehangen, omdat ik vond dat de paralympiërs ook volwassen sportjournalistieke aandacht verdienden. Ik trof dan Eddy Veerman van De Telegraaf als enthousiaste collega, schrijver van boeken over paralympische grootheden als Esther Vergeer. Eddy is niet in Parijs. Dat heet een teken aan de wand.
Laten we zeggen dat als de nationale publieke omroep nu voorop is gaan lopen, dat de andere media daar niet bij kunnen achterblijven. Het is een vurige wens voor gelijke behandeling die hopelijk weerklank vindt.
John Volkers, voorzitter NSP