Het Spanje van Edwin Winkels, theater van Cruijff tot Ibérico

Edwin Winkels staat dezer dagen in het theater met zijn programma Het Spanje van Edwin Winkels. Na optredens in Diemen en Waalwijk volgen deze week nog Uden en Dordrecht. Sport is vanzelfsprekend een van de onderwerpen, maar ook andere topics komen aan bod. 

Foto collectie Edwin Winkels

Een echte theatertour voor een (sport)journalist, hoe is dat zo gekomen?

Winkels: “Vier jaar geleden werd ik benaderd door een theaterproducent, Mark van Ierssel, die als een goede Bredanaar wel houdt van sporten als voetbal en wielrennen. Hij zag me weleens in een talkshow op TV en bij de NOS – als je als schrijvend journalist enige bekendheid wil, moet je op televisie komen, ha! Het leek hem dat ik wel een verhaal kon vertellen, en Mark vroeg me of ik er iets in zag om dat ook in theater te doen; hij produceert al sinds jaren bijvoorbeeld de shows van TV-kok Rudolph van Veen. Ik had er wel oren naar, maar de aanvankelijke insteek, een voorstelling over Barcelona, stad en voetbalclub, en de vele Nederlanders die daar zijn gepasseerd, overtuigde me niet helemaal. Na de coronapandemie hebben we het idee weer opgepikt en heb ik het uitgebreid naar een voorstelling over Spanje in het algemeen. Afgelopen winter heb ik aan het script gewerkt; een mix van verhalen, veel eigen foto’s om die te illustreren en intermezzo’s met Spaanse liedjes. En dan moet je de theaters er nog van overtuigen dat dat best leuk kan zijn – die boeken bovendien met wel een jaar vooruit. Een impressariaat, Friendly Fire, heeft ‘ons’ halverwege dit seizoen aangeboden en vier theaters hebben toegehapt.”

Hoe lastig is het om als schrijver ook verhalen te vertellen, zeker ten overstaan van een volle zaal?

 “Het is wel handig een beetje ervaring te hebben met het spreken in het openbaar, ik doe af en toe een lezing voor een groep. En ik weet nog de eerste keer dat ik radio deed, eind jaren tachtig als jonge correspondent vanuit Barcelona voor de NCRV-sport op zaterdag; moest ik via de telefoon twee, drie minuten inspreken over het Spaanse voetbal. Doodnerveus was ik, het moest vier, vijf keer over, met een trillende stem haperde ik veel te veel. En het klonk te veel als voorlezen van een papiertje. Of de eerste keer op televisie, een show van Paul de Leeuw – bevend als een rietje zat ik tussen de camera’s op het moment te wachten. Maar dat went dus allemaal. Voor radio en TV voel ik nooit een greintje van zenuwen, en ook nu in het theater zit ik rustig backstage te wachten terwijl de zaal onder de sfeervolle tonen van La Flaca, een heerlijk liedje van Jarabe de Palo, volstroomt. Zenuwen zijn me dan vreemd. En over dat ‘verhalen vertellen’: zowel als journalist als als schrijver ben je voortdurend bezig een verhaal zorgvuldig op te bouwen en aantrekkelijk te maken voor de lezer… Het verschil met een zaal is dat je direct respons hebt, een knik of kreet van herkenning, een lach, maar ook iemand die zit te gapen.” (https://www.bol.com/nl/nl/c/boeken-edwin-winkels/46946+8299/)

Hoe waren de reacties/recensies in Diemen en Waalwijk?

 “Echt heel positief, zowel direct na afloop, wanneer ik me in de foyer begeef voor een biertje en om nog wat boeken te verkopen of signeren, als via de sociale media en e-mail. In de trant van herkenbaar, verrassend, geestig, onderhoudend, leerzaam, ontroerend zelfs – een lach en een traan… De mensen zeggen vooral: we wisten vooraf helemaal niet wat we konden verwachten. Ik merk en zie dat ze na ruim anderhalf uur nog altijd heel aandachtig luisteren, ik heb nog niemand op zijn of haar horloge zien kijken.”

 In jouw programma komen Cruijff, voetbal en de fiets uitgebreid aan bod. Hoe belangrijk zijn die onderwerpen voor jou persoonlijk, gezien jouw rijke oeuvre?

“Kijk, ik ben in 1984 bij Het Vrije Volk als sportjournalist begonnen, en de sport interesseert me nog altijd en vormt een belangrijk deel van mijn werkzaamheden als correspondent voor het AD en de NOS. Maar bij de Spaanse krant El Periódico, waar ik van 1991 tot 2012 in dienst was, verruilde ik in 2000 de sport voor de algemene verslaggeving omdat ook eens over ‘gewone’ mensen wilde schrijven, meer ontdekken en beschrijven wat er zich in de maatschappij afspeelde. Mijn oeuvre, van sportboek tot roman, van reisgids tot kookboek, is een goede afspiegeling van die brede interesse en deze voorstelling idem dito. Ja, Cruijff en de fiets natuurlijk, maar ook een heftig verhaal uit de Spaanse Burgeroorlog, een smakelijke uitleg over de Spaanse ibérico ham, een duel tussen Charles Bronson en Henry Fonda in een spaghettiwestern en een fascinerende tocht door de dunst bevolkte streek van Spanje. Plus enkele zeer persoonlijke noten over mijn eigen leven.”

 Komt er nog een vervolg op deze beknopte tournee?

“Dat hopen we en daar zijn we nu druk mee bezig. Deze vier waren een soort try-outs, kijken of het functioneerde en of er belangstelling voor was. Drie van de vier zalen zaten uiteindelijk vol; niet de grote zaal, hè, gewoon intiem, met zo’n 200 mensen en een heus, sfeervol decor. Dat smaakt naar meer, en ik hoop volgend seizoen door het hele land te trekken, maar dat is uiteindelijk aan de theaters die dat Spanje van Winkels wel zien zitten.”